شب اول (ماه ربیع الاول )
سال سیزدهم بعثت مبدا هجرت حضرت رسول صلى الله علیه و آله بود از مکه معظمه به مـدیـنـه مـنـوره و در آن شـب در غـار ثـور مـخفى شد و حضرت امیر علیه السلام جان خود را فـداى جـان شـریـف او نـمـود و در جـاى آن حـضـرت خـوابـیـد و از شـمـشـیـرهـاى قـبـایـل مـشـرکـیـن پـروا نـکـرد و فـضـل خـود و مـواسـات و بـرادرى خـود بـا رسول صلى الله علیه و آله بر تمام عالم ظاهر گردانید

 
و آیه کریمه :و من الناس من یـشـرى نـفـسـه ابـتـغـاء مـرضـات الله در شـاءنـش نازل گردید.
روز اول :
عـلمـاء گـفـتـه انـد مـسـتـحـب اسـت کـه بـراى تـشـکـر نـعـمـت سـلامـتـى رسول خدا و امیرالمؤ منین علیه السلام روزه بدارند و زیارت آن دو بزرگوار در این روز مـنـاسـب اسـت
و سـیـد بـن طـاووس در اقـبـال بـراى ایـن روز دعـایـى نقل فرموده است و در این روز، به قول شیخ طوسى و کفعمى حضرت عسکرى علیه السلام وفـات کـرده اسـت و مشهور روز هشتم است و شاید در چنین روزى شروع بیمارى آن حضرت بوده است .
روز نهم :
ایـن روز، روز عـیـد بزرگ و روز عید بقر است و از براى آن شرح مفصلى است که در جاى خـودش ذکر شده است .
و روایتى نقل شده که : هر که در این روز چیزى انفاق کند گناهانش آمـرزیـده شـود
و گـفـتـه انـد کـه : مـسـتـحـب اسـت در ایـن روز اطـعام برادران مؤ من و خشنود گردانیدن آنها و توسعه دادن در نفقه و پوشیدن لباسهاى نو و شکر و عبادت حق تعالى ،
و ایـن روز، روز، بـرطرف شدن غمها است و روز بسیار شریفى است
و چون روز هشتم ماه وفـات امـام حـسـن عـسـکـرى عـلیـه السـلام بـوده ایـن روز، روز اول امامت حضرت صاحب الزمان ارواح العالمین فداه بوده و سبب مزید شرافتش مى باشد.
روز دوازدهم (ماه ربیع الاول )
در ایـن روز بـه قـول شـیـخ کـلینى و مسعودى و مشهور بین عامه ولادت با سعادت حضرت رسـول صـلى الله عـلیـه و آله اسـت
و مـسـتـحـب اسـت در آن خـوانـدن دو رکـعت نماز در رکعت اول بـعـد از حمد سه مرتبه سوره جحد (قل یا ایها الکافرون ) و در رکعت دوم سه مرتبه توحید و همچنین در این روز آن حضرت به مدینه وارد شده اند.
روز شانزدهم :
در کتاب کامل شیخ بهائى است که اهل بیت امام حسین علیه السلام در این روز وارد شام شده اند.
شب هفدهم :
شب ولادت حضرت خاتم الانبیاء صلى الله علیه و آله و شب بسیار مبارکى است و سید بن طاووس نقل کرده که معراج آن حضرت در مثل چنین شبى بوده است .
روز هفدهم (ربیع الاول )
ایـن روز بـنـابـر مشهور بین علماى امامیه روز ولادت با سعادت حضرت خاتم الانبیاء محمد بـن عـبـد الله صلى الله علیه و آله است و معروف آن است که ولادت با سعادت آن حضرت در خـانـه خـودش و در وقـت طـلوع فـجـر روز جـمـعـه عـام الفیل ، در ایام سلطنت انوشیروان در مکه معظمه واقع شده است .
و روایت شده که در صبح ولادت آن جناب هر بتى که بر روى زمین بود به رو افتاده بود و ایوان کسرى بلرزید و چـهـارده کنگره از آن سقوط کرد. و آب دریاچه ساوه خشکید و در وادى سماوه آب جارى شد و آتـشـکـده فـارس خـامـوش شـد در صـورتـى کـه هـزار سـال بود که خاموش نشده بود و در آن شب نورى از طرف حجاز ظاهر شد و منتشر گردید تـا بـه مـشـرق عـالم رسـیـد و در آن صـبـح تخت هر پادشاهى از پادشاهان دنیا سرنگون (واژگـون ) شـده بـود
و در آن روز هـیـچ سلطانى نتوانست سخن بگوید و تمام آن ها گنگ شـده بـودنـد و علم کاهنان و سحر ساحران باطل شد و میان هر کاهن و همزاد او که براى او خبر مى آورد، جدایى افتاد
و ابلیس در آن وقت صیحه زد و ناله نمود و شیطانک هاى خود را جـمـع کـرد آنـهـا گـفتند: اى آقاى ما چه شما را فزع و ناراحتى آورده است ؟ گفت : واى بر شـمـا، بـه یـقـین حادثه عجیبى در زمین پدید آمده است که از زمان رفع (بالا رفتن ) عیسى تـاکـنون پدید نیامده بود، بروید و بگردید و ببینید چه حادثه اى رخ داده است و براى مـن خـبـر آن را بـیـاوریـد، آنـهـا رفتند و برگشتند و گفتند: خبرى نیافتیم .
ابلیس گفت : اسـتـعـلام ایـن امـر کـار خـود من است ، پس فرو رفت در دنیا و جولانى کرد تا به حرم مکه رسـیـد، دیـد کـه اطـراف حـرم را مـلائکـه احـاطـه کـرده انـد، خـواسـت داخـل حـرم شـود کـه بـر او صـیـحـه زدنـد، بـرگـشـت و از طـرف کـوه حـرا داخـل شـد جـبـرئیـل او را صـیـحـه زد کـه بـرگـرد - لعـنـت خـدا بـر تـو بـاد –
گـفـت : اى جـبـرئیـل ، از تـو سـوالى دارم بـگو که امشب چه اتفاقى افتاده است ؟
فرمود: ولادت محمد صلى الله علیه و آله واقع شده ، گفت ، از براى من در او نصیبى هست ؟
فرمود: نه ،
گفت : در امت او بهره اى درام ؟ فرمود: بلى
گفت ، راضى شدم .
و همچنین روایت شده که چون آن حـضـرت متولد شد بتهایى که در کعبه گذاشته بودند همه به رو پایین افتادند
و چون شـب شـد نـدایـى از آسـمـان بـلنـد گـردیـد کـه :جـاء الحـق و زهـق البـاطـل ان البـاطـل کـان زهـوقا
و آن شب سراسر دنیا روشن شد و هر سنگ و کلوخى و درختى که بود، خندید و هر چه که در آسمان و زمین بود خدا را تسبیح کرد و شیطان فرار کـرد و مـى گفت : بهترین امتها و بهترین خلایق و گرامى ترین بندگان و سرور عالمیان مـحـمـد صـلى الله عـلیـه و آله اسـت .
و هـمـچـنـیـن در ایـن روز شـریـف در سـال 83 (هـشـتـاد و سه ) ولادت امام جعفر صادق علیه السلام واقع شده است و باعث مزید فضل و شرافت این روز گردیده است . والده ماجده آن حضرت جناب ام فروه دختر قاسم بن مـحـمـد بـن ابـى بکر است و آن بانو از پرهیزگاران و نیکوکاران بوده و قاسم از فقهاء سـبـعـه (هـفـت گـانـه ) مدینه و از معتمدان و از افراد نزدیک به حضرت امام زین العابدین عـلیـه السـلام و سبط یزد گرد پادشاه عجم است و با جناب على بن الحسین علیه السلام پـسـر خـاله اسـت . و بـالجـمـله ،
ایـن روز (هـفـدهـم ربـیـع الاول ) روز بـسـیـار شـریـفـى اسـت و از بـراى آن چـنـد عمل است .
1 - غسل
2 - روزه و بـراى آن فـضـیلت بسیار است و روایت شده که هر که این روز را روزه بگیرد خـدا ثـواب روزه یک سال را براى او بنویسد و این روز یکى از آن چهار روزى است که در تمام سال به فضیلت روزه ممتاز است .
3 - زیارت حضرت رسول صلى الله علیه و آله از نزدیک یا دور
4 - زیـارت امـیرالمؤ منین علیه السلام به همان زیارتى که حضرت صادق علیه السلام انجام داده ، و تعلیم محمد بن مسلم فرموده است .
5 - در وقـتـى کـه روز بـالا بـیاید دو رکعت نماز کند در هر رکعت بعد از حمد ده مرتبه انا انـزلنـاه و ده مـرتـبـه تـوحـیـد بـخواند و بعد از سلام در مصلاى خود بنشیند و این دعا را بخواند: اللهم انت حى لا تموت ...
6 - آن که مسلمانان ، این روز را تعظیم نمایند و تصدق و خیرات نموده و مؤ منین را مسرور کـنـنـد
منبع :مرواریدهاى درخشان (لئالى منثوره)
تالیف : حاج شیخ عباس قمى